Nhằm thúc đẩy phát triển công nghệ và khuyến khích các ngành tạo ra giá trị gia tăng cao, Chính phủ Việt Nam áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất phần mềm. Tuy nhiên, không phải mọi doanh nghiệp liên quan đến phần mềm đều được hưởng ưu đãi này. Việc xác định doanh nghiệp có hoạt động sản xuất phần mềm theo các quy định của pháp luật hay không là điều kiện tiên quyết, do đây là cơ sở để các cơ quan chức năng phê duyệt và áp dụng chế độ ưu đãi. Trong bài viết này, KTC sẽ đem tới những thông tin về chính sách ưu đãi thuế TNDN, điều kiện áp dụng và những điểm cần lưu ý khi xác định doanh nghiệp đủ điều kiện.

1. Ưu đãi về thuế TNDN đối với hoạt động sản xuất phần mềm

Hoạt động sản xuất phần mềm sẽ được hưởng các ưu đãi về thuế TNDN như sau:

• Ưu đãi về thuế suất: Thuế suất 10% trong vòng 15 năm kể từ năm đầu tiên có doanh thu
• Ưu đãi về miễn, giảm thuế:

miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm đầu tiên doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế. Trường hợp doanh nghiệp không có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu thì thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm thứ tư.

2. Điều kiện ưu đãi thuế TNDN đối với doanh nghiệp sản xuất phần mềm

Ưu đãi thuế TNDN đối với doanh nghiệp sản xuất phần mềm được áp dụng đối với dự án đầu tư mới thỏa mãn các điều kiện:

• Dự án được cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu từ ngày 1/1/2014 và phát sinh doanh thu của dự án đó sau khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư.
• Dự án đầu tư trong nước gắn với việc thành lập doanh nghiệp mới có vốn đầu tư dưới 15 tỷ đồng Việt Nam và không thuộc Danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp từ ngày 1/1/2014.
• Dự án đầu tư độc lập với dự án doanh nghiệp đang hoạt động (kể cả trường hợp dự án có vốn đầu tư dưới 15 tỷ đồng Việt Nam và không thuộc Danh mục lĩnh vực đầu tư có điều kiện) có Giấy chứng nhận đầu tư từ ngày 1/1/2014 để thực hiện dự án đầu tư độc lập này.

Dự án đầu tư mới được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo quy định phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy phép đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đầu tư hoặc được phép đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

3. Thủ tục thực hiện ưu đãi thuế TNDN

Doanh nghiệp sản xuất phần mềm tự xác định các điều kiện ưu đãi thuế, mức thuế suất ưu đãi, thời gian miễn thuế, giảm thuế, số lỗ được trừ (-) vào thu nhập tính thuế để tự kê khai và tự quyết toán thuế với cơ quan thuế.

Khi tiến hành các thủ tục cấp phép về dự án đầu tư và ưu đãi thuế TNDN, nhà đầu tư cần có đủ tài liệu chứng minh về việc đáp ứng đủ điều kiện để các cơ quan phê duyệt (Bộ Thông tin & Truyền thông trước đây, nay được sáp nhập thành Bộ Khoa học & Công nghệ) kiểm tra và chấp thuận như:

• Xác định xem hoạt động của mình là sản xuất sản phẩm phần mềm hay không.
• Phần mềm đó có thuộc danh mục phần mềm theo quy định hay không.
• Có đáp ứng quy trình về sản xuất sản phẩm phần mềm theo quy định của pháp luật hay không.

4. Các công đoạn chính trong quy trình sản xuất sản phẩm phần mềm

• Xác định yêu cầu, bao gồm một hoặc nhiều tác nghiệp như: đưa ra hoặc hoàn thiện ý tưởng về phát triển sản phẩm phần mềm; mô tả các đặc tính (yêu cầu) của sản phẩm, các ngữ cảnh sử dụng sản phẩm; đề xuất, khảo sát, làm rõ yêu cầu đối với sản phẩm phần mềm; phân tích nghiệp vụ; xây dựng yêu cầu hoàn chỉnh đối với sản phẩm phần mềm; tư vấn điều chỉnh quy trình; thống nhất yêu cầu, xét duyệt yêu cầu, khả năng kiểm soát và các cơ sở để xác nhận sự tuân thủ yêu cầu của sản phẩm.
• Phân tích và thiết kế, bao gồm một hoặc nhiều tác nghiệp như: đặc tả yêu cầu (yêu cầu thuộc chức năng và không thuộc chức năng, các vấn đề cần được giải quyết); thiết lập bài toán phát triển; các kỹ thuật phù hợp được thực hiện để tối ưu hóa giải pháp, phân tích về tính đúng đắn và khả năng kiểm tra của phần mềm, phân tích ảnh hưởng của các yêu cầu phần mềm vào môi trường vận hành, các yêu cầu được ưu tiên, chấp thuận và được cập nhật khi cần thiết; mô hình hóa dữ liệu; mô hình hóa chức năng; mô hình hóa luồng thông tin; xác định giải pháp phần mềm; thiết kế giải pháp, thiết kế hệ thống phần mềm; thiết kế dữ liệu, thiết kế kiến trúc của phần mềm, thiết kế các đơn vị, mô đun thành phần phần mềm; thiết kế bảo mật, an toàn thông tin cho phần mềm; thiết kế giao diện trải nghiệm khách hàng.
• Lập trình, viết mã lệnh, bao gồm một hoặc nhiều tác nghiệp như: viết chương trình phần mềm; lập trình các đơn vị, mô đun phần mềm; chỉnh sửa, tùy biến, tinh chỉnh phần mềm; tích hợp các đơn vị phần mềm; tích hợp hệ thống phần mềm.

5. Xác định hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm đáp ứng quy trình

• Hoạt động sản xuất một sản phẩm phần mềm của tổ chức, doanh nghiệp được xác định là hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm đáp ứng quy trình khi đối với sản phẩm đó tổ chức, doanh nghiệp thực hiện ít nhất một trong hai công đoạn:
  • Xác định yêu cầu
  • Phân tích và thiết kế
• Hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm đáp ứng quy trình quy định được thể hiện bằng một hoặc nhiều tài liệu minh chứng, chứng minh tương ứng với từng tác nghiệp thuộc các công đoạn mà tổ chức, doanh nghiệp đã thực hiện.

Mặc dù những chính sách về ưu đãi thuế TNDN và các thủ tục đã được quy định thực tế trong các Luật đầu tư, Luật Thuế TNDN, và các Nghị định, Thông tư khác (như thông tư 13/2020/TT-BTTTT, 20/2021/TT-BTTTT…) nhưng quá trình tiến hành áp dụng vẫn phải qua nhiều quy trình và phê duyệt phức tạp.

Quý doanh nghiệp và Nhà đầu tư có thể liên hệ bộ phận Tư vấn của Russell Bedford KTC để nhận tư vấn và hướng dẫn chi tiết theo đường link sau: